Leerinteresses
Waarom leert een leerling?
Wanneer een leraar inspeelt op de interesses van de leerlingen in een klas noemen we dit ook wel keuzedifferentiatie. De leerlingen krijgen de kans om op basis van eigen interesses bijvoorbeeld een onderwerp, een artikel of een opdracht te kiezen. Het voordeel van keuzedifferentiatie is dat de leermotivatie verhoogd wordt. Dit komt omdat de leerlingen het fijn vinden om aan een taak te werken die hen boeit.
Hoe krijg ik als leerkracht inzicht in de leerinteresses van mijn leerlingen?
Om de interesses van de leerlingen te achterhalen, kan er gebruik worden gemaakt van de interessetest van het Stedelijk Onderwijs Antwerpen. Ook een korte vragenlijst of een voorstellingsfiche aan het begin van het schooljaar kunnen hierbij helpen. Meestal worden de interesses van leerlingen automatisch zichtbaar doorheen het schooljaar.
Hieronder enkele haalbare voorbeelden hoe ingespeeld kan worden op de leerinteresses.
Literatuurlijst
Er kan gewerkt worden met een literatuurlijst. De leerlingen krijgen een uitgebreide lijst aan boeken met telkens een korte recensie. Op basis hiervan kunnen ze volgens hun interesses twee of drie boeken kiezen die ze willen lezen. Dit kan gebruikt worden bij de vakken Nederlands, Engels en Frans.
Een uitgewerkt voorbeeld van een lijst vind je hier.
Bij zwakkere lezers is persoonlijke interesse in het leesonderwerp een belangrijke motivator.
- Smith & Wilhelm, 2002
Topiclijst
Een topiclijst is een lijst met onderwerpen binnen een hoofdstuk. Hieruit kunnen de leerlingen een onderwerp kiezen waarmee ze zich willen bezighouden.
Voorbeeld: De leerlingen kunnen kiezen kiezen tussen een kledingwinkel, een snoepwinkel, een schoenenwinkel, een groothandel, een parfumerie... om de marketingmix te bespreken.
Voorbeeld: Tijdens de les LO kunnen de leerlingen zelf kiezen in welke balsport ze zich willen verdiepen.
Voorbeeld: Een opdracht voor de les geschiedenis is het opstellen van een sociale mediapost van een bekend historisch figuur. Ze krijgen een lijst met historische figuren waar ze kunnen uit kiezen. De ene leerling gaat voor een foto van Julius Caesar op Instagram. De andere leerling voor Socrates die een Tweet post.
Vrije keuze
Als leerlingen mogen kiezen tussen twee of meer mogelijkheden bij eenzelfde opdracht, zullen ze meer gemotiveerd zijn om deze opdracht te maken.
Voorbeeld: De ene leerling tekent tijdens de les PO het liefst op papier, terwijl de andere leerling graag digitaal een tekening maakt.
Voorbeeld: Tijdens de les Nederlands of Engels, krijgen de leerlingen de opdracht om een review te schrijven. Ze krijgen de keuze om een review te schrijven over hun favoriete film of over hun favoriete boek.
Voorbeeld: De leerlingen krijgen tijdens de les wiskunde de keuze om de omtrek en de oppervlakte te berekenen van het Antwerps Sportpaleis of het Koning Boudewijn stadion.
Dagelijkse bezigheden
Veel leerlingen vinden het leuk om op de computer te werken tijdens de les. Het internet en sociale media zijn niet meer weg te denken. Hier kan tijdens de les op worden ingezet.
Voorbeeld: De leerlingen moeten tijdens de les Frans een account aanmaken op sociale media waarmee ze zichzelf representeren. Laat hen kiezen tussen verschillende sociale mediaplatformen voor een extra inzet op de leerinteresses.
Een uitgewerkt voorbeeld vind je hier.
Leefwereld
De inhoud van de les laten aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen werkt steeds positief. Linken naar hun favoriete TV-programma of hun meest geliefde zanger zal ervoor zorgen dat de aandacht van de leerlingen meteen bij de les is. Ook de actualiteit verwerken is een goede zet.
Voorbeeld: Tijdens de les MO worden enkele TikTok-filmpjes getoond wanneer het gaat over hedendaagse muziek.
Voorbeeld: Tijdens de les geschiedenis wordt er een artikel of een filmpje getoond over de winnaar van het Eurovisiesong-festival 2022 om zo verder te gaan over de oorlog in Oekraïne.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de leerlingen zo intrinsiek gemotiveerd worden en bijgevolg meer plezier, doorzettingsvermogen en interesse tonen tijdens het leerproces. Het is de rol van de leerkracht om te ontdekken waar de interesses van de leerlingen liggen, om er zo naadloos op in te spelen.
- Ryan & Deci, 2000
Moetjes - magjes
Na de verplichte opdrachten (de moetjes), maken de leerlingen de vrijblijvende opdrachten (de magjes). Deze ‘magjes’ sluiten aan bij de interesses van zoveel mogelijk verschillende leerlingen.
Voorbeeld: Na het maken van de verplichte vraagstukken bij wiskunde kiezen de leerlingen zelf enkele vraagstukken die ze willen maken. Elk vraagstuk gaat over de hobby van een andere leerling. Ook de namen van de leerlingen komen aan bod.
Keuzevraag evaluatie
Op de toets krijgen de leerlingen de keuze tussen twee vragen. Ze kiezen één van deze vragen en worden enkel op de gekozen vraag geëvalueerd.
Voorbeeld: De leerlingen krijgen bij de toets van economie de keuze om de vraagcurve of de aanbodcurve op te stellen.
Voorbeeld: Tijdens de toets van wiskunde krijgen de leerlingen de keuze om een toepassingsvraag of een theorievraag te beantwoorden. Bij de toepassingsvraag moeten ze de stelling van Pythagoras toepassen in een gegeven rechthoekige driehoek. Bij de theorievraag wordt de stelling van Pythagoras in woorden en symbolen gevraagd.